Czy mamy prawo pierwokupu udziałów, gdy jesteśmy współwłaścicielem nieruchomości?

Najczęściej współwłaścicielem zostajemy, otrzymując spadek. Gdy właścicieli jest więcej niż jeden i nie potrafią się oni ze sobą porozumieć w kwestii nieruchomości, to zaczynamy szukać rozwiązania tej sytuacji. Najkorzystniejszym wydaje się odkupienie ich części. Nasuwa się jednak pytanie, czy jeśli sami chcą się jej pozbyć, to jako współwłaściciele mamy prawo pierwokupu?

Co wiemy o współwłasności?

Współwłasność to sytuacja, w której zarówno my jak osoby trzecie posiadamy prawo do jednej nieruchomości. Jesteśmy zobowiązani do wspólnego decydowania o niej oraz do spełniania obowiązków jak na przykład ponoszenie kosztów jej utrzymana czy pokrycie kosztów koniecznych napraw i remontów.

Przeczytaj: Jakie prawa i obowiązki posiadamy jako współwłaściciele nieruchomości?

Czy jako współwłaściciel mamy prawo do pierwokupu nieruchomości?

Wielu współwłaścicieli, którzy nie potrafią porozumieć się ze sobą w kwestii tej samej nieruchomości, postanawia rozwiązać problem poprzez sprzedaż swojej części udziałów. Czy jak współwłaściciele mamy prawo do jej pierwokupu? Owszem, nie, tylko jeśli chodzi o sprzedaż, ale także darowiznę. Chcąc zbyć swoją część, jesteśmy zobowiązani w pierwszej kolejności do poinformowania o tym fakcie drugiego współwłaściciela, by mógł on zdecydować, czy jest chętny, by ją od nas odkupić. Jeśli nie wyrazi on takiej chęci, możemy skorzystać z oferty skupu nieruchomości.

Nieruchomość rolna – czy mamy prawo do pierwokupu jako współwłaściciele?

W tym przypadku prawo pierwokupu nie jest tak oczywiste, jak w przypadku nieruchomości. Przede wszystkim, aby mieć prawo do zakupienia innej części, musimy prowadzić na wspólnym gruncie gospodarstwo rolne. Oznacza, to, że jeśli nie prowadzimy to prawo pierwokupu, nie obowiązuje.

Więcej na temat prawa do kupna nieruchomości rolnej: Czy możemy kupić grunt rolny z licytacji komorniczej, nie będąc rolnikiem?

Nieruchomość spółdzielcza własnościowa — czy mamy prawo do pierwokupu jako współwłaściciele?

Gdy jesteśmy współwłaścicielami spółdzielczej własności, to przysługuje nam prawo pierwokupu. Zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych, my jako właściciele możemy wykupić inna część w pierwszej kolejności, nie martwiąc się, że osoba trzecia, niezwiązana z nieruchomością stanie się jej właścicielem. Jeśli zbywca nie da nam takiej możliwości, możemy dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Przeczytaj również: Mieszkanie spółdzielcze własnościowe — czym się różni od mieszkania własnościowego?

Prawo pierwokupu dzierżawcy

Należy wiedzieć, że prawo pierwokupu posiada nie tylko współwłaściciel nieruchomości, ale również dzierżawca działki rolnej. Jest to możliwe, jednak konieczne jest również związane z tym zachowanie określonych warunków, między innymi:

• Umowa dzierżawy musi zostać spisana w formie pisemnej
• Umowa powinna zawierać datę i być wykonywana przez co najmniej 3 lata
• Działka rolna jest częścią gospodarstwa dzierżawcy

Niestety, istnieją pewne ustępstwa od prawa pierwokupu w przypadku dzierżawcy, ponieważ przed nim, w pierwszej kolejności prawo pierwokupu mają członkowie rodziny zbywcy, Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego.

Wady i zalety wynikające ze współwłasności z prawem pierwokupu

Współwłasność z prawem pierwokupu posiada zarówno kilka zalet, jak i wad. Przede wszystkim, jeśli chodzi o te pierwsze, to między innymi, nie musimy ponosić koniecznych kosztów związanych z utrzymaniem nieruchomości. Co za tym idzie, możemy czerpać z niej korzyści finansowe jak inni współwłaściciele. Mamy również prawo do decydowania o niej, a dodatkowo w razie, gdy inny współwłaściciel będzie chciał sprzedać udziały w nieruchomości, mamy prawo pierwokupu.

Niestety współwłasność wiążę się także z wadami, ponieważ co czasem jest trudne, konieczna jest zgodność co do wszystkich decyzji związanych z nieruchomością. Zdarza się również, że chce on sprzedać swoją część, nie informując nas o tym, co niestety jest możliwe. Problem pojawia się także w sytuacji, gdy współwłaściciel umiera lub popada w kłopoty finansowe.

Jak skorzystać z prawa pierwokupu?

Wiedząc, że jesteśmy współwłaścicielami nieruchomości z prawem pierwokupu, możemy przystąpić do załatwienia wszystkich niezbędnych formalności. W jaki sposób to zrobić?

Po pierwsze współwłaściciel, który chce sprzedać swoją część, powinien niezwłocznie poinformować o tym fakcie drugiego współwłaściciela, któremu przysługuje prawo pierwokupu. Jeśli będzie on nią zainteresowany, to konieczne jest podpisanie umowy warunkowej. Należy także ustalić cenę oraz wszystkie warunki sprzedaży. Na decyzję nabywca, w tym przypadku współwłaściciel z prawem pierwokupu ma 30 dni.

Jeśli nabywca z prawem pierwokupu będzie zainteresowany i zgadza się na warunki umowy, to pozostaje już tylko podpisanie umowy sprzedaży. Jeśli natomiast nie, to współwłaściciel, sprzedając ma praw zbyć swoją część osobie trzeciej.

Może Ci się przydać: Umowa sprzedaży nieruchomości w pigułce

Co zrobić, jeśli współwłaściciel zignoruje prawo pierwokupu i sprzeda swoje udziały?

Niestety często zdarza się, zwłaszcza między członkami rodziny, że współwłaściciele jednej nieruchomości nie mogą się ze sobą porozumieć. Na szczęście w takiej sytuacji możemy dochodzić swoich praw, ponieważ taka sprzedaż jest najzwyczajniej nieważna. Co więc możemy zrobić? Na przykład wystąpić o odszkodowanie.

Prawo odkupu

Niewiele osób wie, że te dwa pojęcia znacznie różnią się znaczeniem. Wiedząc, czym jest prawo pierwokupu, należy wyjaśnić pojęcie prawa odkupu. Jest to zastrzeżenie sprzedającego, które umieszcza się w umowie dotyczące możliwości odzyskanie nieruchomości z powrotem. Oznacza to, że nabywca musi liczyć się z koniecznością oddania jej sprzedawcy w stanie nie naruszonym, czyli niezniszczonym. Prawo odkupu obowiązuje przez 5 lat od daty zbycia nieruchomości, jeśli więc w tym czasie kupujący będzie chciał ja sprzedać w tym czasie, to mamy prawo odkupu w pierwszej kolejności.