Postępowanie spadkowe – krok po kroku

Otrzymując nieruchomość w spadku, nie zawsze wiemy, jak przeprowadzić postępowanie spadkowe, aby jego przyjęcie było zgodne z prawem i przepisami. W poniższym artykule odpowiemy na najważniejsze pytania oraz przeprowadzimy was krok po kroku przez cały ten proces.

Testament – czy warto go spisać?

Testament jest dokumentem rozporządzającym naszym majątkiem. Najpopularniejsza jego formą jest pisemna, którą można napisać odręcznie, własnym pismem, tak zwany testament prywatny. Można również spisać go w formie urzędowej, sporządzając go u notariusza. Tak czy inaczej, spisanie testamentu ochroni spadkobierców przed postępowaniem spadkowym w sądzie i zaoszczędzi im nerwów.

Kiedy następuje dziedziczenie i w jakiej formie występuje?

Przyjęcie spadku zazwyczaj odbywa się na mocy testamentu. Gdy umiera bliska nam osoba, po której należy nam się spadek, powinniśmy w ciągu 6 miesięcy przyjąć go lub odrzucić. Aby to zrobić, powinniśmy złożyć oświadczenie. Nie oznacza to jednak nawet jeśli jesteśmy jedynymi spadkobiercami, że możemy dysponować nim, jak chcemy. Konieczne jest jeszcze potwierdzenie nabytego spadku w formie formalnej. Postępowanie spadkowe może występować w dwóch formach:

• W postępowaniu notarialnym – jest to najszybsza forma dziedziczenia, ponieważ wystarczy udać się do biura notariusza w celu sporządzenia aktu poświadczenia. Należy także wiedzieć, że z tej formy dziedziczenia mogą skorzystać wyłącznie spadkobiercy, którzy są jedynymi lub w przypadku, gdy jest ich więcej niż jeden, ale reszta nie zgłasza w tej kwestii sprzeciwu. W takiej sytuacji ich obecność u notariusza jest konieczna. Nie zawsze jednak potrafią dojść oni do porozumienia i konieczne jest wejście na drogę sądową.
• W postępowaniu sądowym — w tym przypadku spadkobierca zobowiązany jest do złożenia pisma do sądu rejonowego. Każda osoba, która uważa, że ma prawo do spadku po zmarłej osobie, może złożyć taki dokument. Konieczne jest także uiszczenie opłaty sądowej w kwocie 100 zł. Sąd rozpatrzy nasz wniosek i poinformuje nas o terminie rozprawy. Wszyscy spadkobiercy muszą wstawić się na rozprawę i złożyć wyjaśnienia w tej sprawie. Po sprawie sąd wyda postanowienie, wydając poświadczenie dziedziczenia, informujące komu został przyznany spadek i w jakiej części.

Może Cię zainteresować: Czy możemy ochronić spadek przed zajęciem komorniczym?

Wniosek poświadczenia sądowego

Jeśli chodzi o postępowanie sądowe, to konieczne jest złożenie wniosku do sądu rejonowego. Co powinien zawierać? Między innymi takie informacje jak: dane wnioskodawcy, dane innych spadkobierców, dane osoby zmarłej oraz adres, pod którym mieszkał, akt zgonu oraz akt dotyczący naszego pokrewieństwa z osobą zmarłą. Do wniosku musimy dołączyć niezbędne dokumenty:

• Odpis wniosku w tylu egzemplarza, ilu jest spadkobierców
• Odpisy skrócone aktów urodzenia
• Odpisy aktów małżeństwa, jeśli spadkobiercy są zamężni lub żonaci
• Akt zgonu
• Oświadczenie dotyczące przyjmowania lub odrzucenia spadku
• Wniosek postępowania

Należy pamiętać, że wszystkie odpisy powinny zostać dołączone w tylu egzemplarzach, ilu jest spadkobierców, ponieważ każdy z nich musi dostać identyczny komplet dokumentów jak sąd.

Wniosek poświadczenia notarialnego

Aby notariusz mógł sporządzić akt poświadczenia, to do jego biura muszą zgłosić się wszyscy spadkobiercy bez wyjątku. Aby go sporządzić, konieczne jest także dostarczenie niezbędnych dokumentów, takich jak:

• Dane spadkodawcy oraz adres, pod którym mieszkał przed śmiercią
• Akt zgonu
• Odpisy skrócone aktów urodzenia wszystkich spadkobierców
• Odpisy skrócone aktów małżeństwa spadkobierców
• Testament, jeśli spadkodawca wcześniej taki sporządził

Wszystkie wyżej wymienione dokumenty należy dostarczyć wcześniej do notariusza i dopiero gdy je otrzyma, poinformuje spadkobierców o terminie spisania poświadczenia. O tyle o ile poświadczenie sądowe to koszt 100 zł, o tyle notarialne wymaga dodatkowych kosztów, między innymi za: protokół z otwarcia dokumentu oraz jego odczytu, z przyjęcia spadku, z odrzucenia spadku, dziedziczenia, akt poświadczenia wypisy zależnie od ilości stron.

Gdy poświadczenie dziedziczenia zostanie spisane, notariusz zobowiązany jest do wpisu w Rejestrze Spadkowym.

Dla Ciebie: Sprzedaż nieruchomości ze spadku

Ile trwa postępowanie spadkowe?

Niestety sprawy spadkowe rzadko kończą się szybko i przyjemnie. Jeśli konieczne jest wystąpienie do sądu, to proces ten znacznie się wydłużą. To, ile będzie trwało, zależne jest od kilku czynników: ilości spadkobierców, porozumienia między nimi lub sporów oraz tego, czy spadkodawca zostawił testament, czy też nie. Jeśli przebiega ona spokojnie i w porozumieniu spadkobierców, to proces ten może zakończyć się nawet na pierwszej rozprawie. Jeśli jednak spory między nimi nie pozwalają na taki obrót sprawy, to niestety może potrwać to nawet kilka lat.

Dla współwłaścicieli nieruchomości ze spadku: Czy mamy prawo pierwokupu udziałów, gdy jesteśmy współwłaścicielem nieruchomości?

Akt poświadczenia dziedziczenia — podsumowując

Aby można było sporządzić akt poświadczenia w formie notarialnej, konieczne jest wcześniejsze dostarczenie wszystkich niezbędnych dokumentów. Dopiero wtedy notariusz wyznaczy termin spisania poświadczenia, na który muszą wstawić się wszyscy spadkobiercy bez wyjątku. Jeśli jednak między nimi nie ma porozumienia, to niestety konieczne będzie złożenie do sądu rejonowego w celu spisania poświadczenia dziedziczenia sądowego. Wiąże się to jednak ze stresem oraz dłuższym czasem załatwienia formalności, ponieważ sprawy spadkowe potrafią ciągnąć się nawet miesiącami.

Dla sprzedających swoje udziały: Firmy skupujące udziały w nieruchomości - co powinniśmy wiedzieć?