Poznałeś już zmiany w prawie budowlanym 2023? Sprawdź!

Prawo budowlane jest obszarem prawa, który reguluje różne aspekty związane z procesem budowy. Obejmuje ono wszystkie etapy tworzenia budynków oraz innych obiektów budowlanych. Naruszenie przepisów prawa budowlanego lub działanie wbrew jego zasadom, bez wymaganych zezwoleń, jest uważane za samowolę budowlaną. Prawo budowlane jest określane przepisami ustawy obowiązującej od 7 lipca 1994 roku i obejmuje:

• projektowanie,
• budowę,
• utrzymanie
• i demontaż różnego rodzaju obiektów budowlanych. 

Czym jest zatem prawo budowlane w skrócie? To zestaw regulacji, które kontrolują wszystkie niezbędne prace, aby zrealizować projekt budynku lub innego obiektu budowlanego. Informacje na temat prawa budowlanego są bardzo przydatne, kiedy chcemy zbudować budynek lub interesuje nas np. skup udziałów w nieruchomości, szczególnie jeśli jej budowa nie jest zakończona.

Co oferuje nowelizacja inwestorom?

Nowelizacja ustawy prawa budowlanego, która ma obowiązywać od 2023 roku, przynosi szereg korzyści dla przyszłych inwestorów. Osoby planujące budowę domu mogą znacznie ułatwić ten proces, dzięki proponowanym zmianom w prawie budowlanym. Kluczowe są tu wszelkie inicjatywy mające na celu uprościć procedury związane z budową. Nowe przepisy uwzględniają również poszerzenie zakresu inwestycyjnego, w którym można budować bez konieczności uzyskiwania pozwolenia. Dodatkowo, zmiany w prawie budowlanym 2023 roku dotyczą uproszczeń związanych z oddawaniem obiektów do użytkowania. Poza tym, istnieje także Baza Projektów Budowlanych, która została utworzona w wyniku nowelizacji prawa budowlanego.

Prawo budowlane 2023 roku wprowadza także ogólnokrajowy System Obsługi Postępowań Administracyjnych w dziale budowlanym oraz wprowadza nowe definicje i elektroniczny obieg dokumentacji. Istnieją również inne przepisy i zmiany, które będą miały wpływ na przyszłych inwestorów. Szczególnie jeśli branżą w jakiej się specjalizują jest skup nieruchomości wymagających remontu. Jednym z ważniejszych punktów jest przywrócenie samodzielnej roli technicznej, jaką pełni rzeczoznawstwo budowlane. To tylko skrót zmian, które zaczną obowiązywać w 2023 roku i mają na celu usprawnienie i ułatwienie procesu inwestycyjnego.

Przydatne informacji na temat remontu nieruchomości: Kupno nieruchomości - z jakimi wyzwaniami wiąże się remont mieszkania?

Będzie łatwiej i szybciej!

W przeszłości budowa domu była procesem skomplikowanym i wymagającym uzyskania licznych pozwoleń, co często stanowiło poważny czynnik zniechęcający potencjalnych inwestorów. Jednak zmiany wprowadzone w prawie budowlanym w 2023 roku przynoszą istotne uproszczenia, szczególnie dla budynków mieszkalnych o powierzchni do 70 m2 i większych. Teraz takie budynki nie wymagają pozwoleń budowlanych. To oznacza, że proces uzyskania pozwolenia można ominąć, pod pewnymi warunkami.

Aby skorzystać z tych ułatwień, budynek musi:

• być wolnostojący,
• nie może mieć więcej niż dwie kondygnacje, 
• jego obszar i wpływ nie mogą wykraczać poza teren działki budowlanej.

Dodatkowo, jeśli planowany budynek ma służyć do celów mieszkaniowych własnych, to również nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia budowlanego. To bardzo korzystne rozwiązanie, zwłaszcza dla tych, którzy chcą zrealizować swój projekt domu jednorodzinnego, który jest często inwestycją życia. Dzięki tym zmianom można uniknąć skomplikowanych formalności związanych z pozwoleniami.

Warto zaznaczyć, że jeszcze kilka lat temu możliwość budowy bez pozwolenia dotyczyła tylko budynków o powierzchni nieprzekraczającej 35 m2, co było ograniczeniem dla większych projektów mieszkalnych. Teren o takiej powierzchni zazwyczaj nadawał się bardziej do celów rekreacyjnych niż mieszkaniowych. Dlatego też istniejące przepisy nie umożliwiały swobodnej budowy domów rodzinnych.

„Wyjątki od reguły”

Kolejna istotna zmiana, którą wprowadza prawo budowlane w roku 2023, to możliwość przeprowadzenia wielu prac budowlanych bez konieczności uzyskiwania pozwolenia. Rozszerzono katalog inwestycji, które nie wymagają skomplikowanych formalności związanych z pozwoleniem na budowę. Chcesz ułatwić sobie budowę domu? Teraz, bez konieczności ubiegania się o zezwolenie, możemy przeprowadzić różnego rodzaju inwestycje.

Na przykład, 

• boiska, 
• korty tenisowe 
• i bieżnie rekreacyjne 

można budować bez pozwolenia. Możemy również postawić obiekty komercyjne, takie jak kioski czy pawilony sprzedaży ulicznej, o powierzchni nieprzekraczającej 15 m2. Nie jest wymagane także pozwolenie na budowę wylotów do cieków naturalnych. Zbiorniki bezodpływowe o pojemności od 5 do 15 m3, przeznaczone do gromadzenia wody opadowej lub roztopowej, również nie wymagają zgłaszania i uzyskiwania pozwolenia na budowę. Możemy również budować schrony lub doraźne ukrycia przydomowe na działce budowlanej bez konieczności zgłaszania tego do urzędu.

Co jeszcze wybudujemy bez pozwolenia?

1. Innymi przykładami obiektów, które można budować bez pozwolenia lub zgłaszania są oczka wodne i baseny o powierzchni nieprzekraczającej 50 m2, znajdujące się w pobliżu budynku mieszkalnego lub rekreacyjnego. 
2. Tarasy, niezależnie od tego, czy mają zadaszenie czy nie, mogą być postawione bez pozwolenia, o ile ich powierzchnia nie przekracza 35 m2. 
3. Pojemniki na wodę opadową o pojemności do 5 m3 także nie wymagają zgłaszania ani uzyskiwania pozwolenia. 
4. Jeśli na działce potrzebujemy postawić maszt flagowy o wysokości nie przekraczającej 3 m i osadzony w gruncie, również nie musimy tego zgłaszać w urzędzie. 

To wszystko to udogodnienia, które wprowadza nowe prawo budowlane od 2023 roku.

Zmiany również w zakresie odbiorów budynków

W kontekście nowelizacji ustaw dotyczących prawa budowlanego w 2023 roku warto rozważyć, jakie zmiany wprowadzono w związku z procesem oddawania obiektów do użytkowania. W przeszłości, aby móc zamieszkać w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, konieczne było uzyskanie pozwolenia na użytkowanie. Jednakże, w nowym prawie budowlanym z 2023 roku wprowadzono zmianę, która umożliwia zastąpienie tego pozwolenia zawiadomieniem o zakończeniu budowy. Oznacza to, że budynek może być oddany do użytkowania w momencie, gdy kierownik budowy złoży oświadczenie o zakończeniu budowy. 

Ta zmiana dotyczy przede wszystkim budynków jednorodzinnych oraz obiektów zaliczanych do III kategorii. Nowe przepisy upraszczają proces oddawania budynków do użytkowania, eliminując potrzebę uzyskiwania oddzielnego pozwolenia na ten cel. 

Mimo zmian w prawie budowlanym, warto pamiętać o odpowiednich dokumentach zabezpieczających zakup. Podstawą jest sporządzenie protokołu zdawczo-odbiorczego. Gdy chcemy skupić nieruchomość z kredytem, warto zadbać o dokumenty związane z hipoteką, która na niej ciąży.

Może zainteresuje Cię: Protokół zdawczo – odbiorczy przy sprzedaży mieszkania – co powinien zawierać?

Dokumentacja w momencie zakończenia budowy – czy coś się zmieniło?

Aby zgłosić zakończenie budowy, konieczne jest dostarczenie odpowiednich dokumentów. Wymagane są między innymi:

• projekt techniczny oraz protokół badań dotyczący przyłączy i instalacji, które umożliwiają zgodne z przeznaczeniem użytkowanie budynku. 
• dokument geodezyjny zawierający protokół z wynikami inwentaryzacyjnymi, dotyczącymi pomiarów geodezyjnych po zakończeniu budowy.
• dokument potwierdzający zgodność usytuowania budynku z projektem terenu oraz ewentualne odstępstwa od tego projektu.

Jednakże, warto zaznaczyć, że nie oznacza to, że nie ma już potrzeby uzyskania pozwolenia na budowę. Nadal istnieje taka konieczność w przypadku, gdy użytkowanie budynku ma nastąpić przed zakończeniem wszystkich prac budowlanych. Innymi słowy, jeśli pewne elementy nie zostały jeszcze w pełni ukończone, ale istnieje potrzeba umożliwienia użytkowania budynku, wtedy należy wystąpić o pozwolenie na użytkowanie. Możliwe jest także dobrowolne wystąpienie o pozwolenie na użytkowanie przez inwestora, jeśli taki zależy na uregulowaniu formalności.

System Obsługi Postępowań Administracyjnych W Budownictwie – w czym pomoże inwestorom?

Nowe przepisy w prawie budowlanym od 2023 roku wprowadzają System Obsługi Postępowań Administracyjnych w Budownictwie, znany jako SOPAB. Ten ogólnokrajowy system jest zarządzany przez Główny Inspektorat Nadzoru Budowlanego i łączy się z różnymi narzędziami cyfrowymi, w tym z e-Budownictwem. Ponadto, w ramach SOPAB dostępny będzie Rejestr Wniosków, Decyzji i Zgłoszeń. Dzięki temu systemowi, procesy administracyjne związane z budownictwem stają się bardziej efektywne i dostępne online, co ułatwia zarówno inwestorom, jak i organom nadzoru budowlanego obsługę formalności związanych z projektami budowlanymi. 

Nie wszystko jest takie kolorowe - zaostrzenie kar za wprowadzenie organów w błąd

Nowe zmiany w prawie budowlanym od 2023 roku wprowadzają system kar, które mogą być nałożone na osoby, które celowo próbują dezinformować wyższe organy nadzoru. Te kary dotyczą sytuacji, w których składane są odwołania od decyzji lub wnioski o zmiany postanowień opartych na przepisach prawa budowlanego. W takich przypadkach konieczne jest dołączenie dokumentu informującego o świadomości odpowiedzialności karnej do wniosku lub odwołania.

Jakie kary grożą za celową dezinformację organów nadzoru? Zakres kar jest dość szeroki, obejmujący kary w przedziale od 20 do nawet 5000 złotych, zależnie od konkretnych okoliczności i ciężkości naruszenia przepisów. Te sankcje mają na celu zachęcenie do przestrzegania prawa budowlanego i zapobieganie próbom fałszowania informacji lub manipulacji w procesie budowlanym. Wprowadzenie tych kar ma służyć zapewnieniu większej przejrzystości i uczciwości w zakresie regulacji budowlanych oraz zachęcać do przestrzegania przepisów.

Cyfrowa Baza Projektów Budowlanych

Rok 2023 to czas znaczących zmian także dla Bazy Projektów Budowlanych (BPB). Ta dostępna baza umożliwi dostęp do różnych projektów oraz innych dokumentów, które zostały stworzone dla organów administracyjno-budowlanych i nadzoru budowlanego. Wśród tych dokumentów mogą być wnioski i inne powiadomienia. W związku z tym, inwestor będzie zobowiązany do podania numeru przypisanego w bazie, co oznacza, że nie będzie już potrzeby korzystania z tradycyjnych papierowych dokumentów. Organ obsługujący wniosek będzie mógł zweryfikować dokumenty za pomocą cyfrowej bazy, co znacznie ułatwi i przyspieszy procesy związane z regulacjami budowlanymi.

Rzeczoznawstwo, czyli kontrolowane ekspertyzy techniczne w nowym prawie budowlanym

Od stycznia 2023 roku, a formalnie od kwietnia, wprowadzono zmiany w prawie budowlanym, które przywracają instytucję rzeczoznawstwa budowlanego, o czym wspomnieliśmy wcześniej. Ta nowelizacja pozwala rzeczoznawcom na wykonywanie ekspertyz technicznych. Dzięki temu rzeczoznawcy mogą znów występować przed organami władzy publicznej i pełnić rolę biegłych sądowych w sprawach związanych z uprawnieniami budowlanymi. Ponadto przywrócony zostanie rejestr rzeczoznawców, co pozwoli uzyskać więcej informacji o danym specjaliście, w tym sprawdzić jego uprawnienia. To wszystko ma na celu zwiększenie transparentności i jakości usług w dziedzinie rzeczoznawstwa budowlanego oraz umożliwienie inwestorom i organom lepszy dostęp do odpowiednich ekspertów. Jeśli chcesz wiedzieć ile kosztuje wycena nieruchomości u rzeczoznawcy, zajrzyj do naszego poradnika.

Podsumowanie

Nowe przepisy budowlane w 2023 roku wprowadziły znaczące zmiany i udogodnienia dla przyszłych inwestorów, zwłaszcza dla osób planujących budowę własnego domu. Jednym z kluczowych aspektów tych zmian jest rozszerzenie definicji i wprowadzenie nowych pojęć. Warto zaznaczyć kilka kluczowych definicji, takich jak 

• "przydomowy schron", 
• "przydomowe ukrycie doraźne", 
• "ocena techniczna" i 
• "ekspertyza techniczna". 

Te definicje są teraz ważne i obowiązujące w prawie budowlanym od roku 2023.

Cyfryzacja również odegrała ważną rolę w tych zmianach. Elektroniczna Książka Obiegu Budowlanego oraz Elektroniczny Dziennik Budowy stają się obowiązkowe, aż do roku 2030, co oznacza, że dokumentacja budowlana będzie w pełni cyfrowa. To ułatwi procesy budowlane, zarówno dla inwestorów, jak i organów nadzoru budowlanego.

Warto także zaznaczyć, że dostęp do informacji o osobach uprawnionych w dziedzinie budownictwa jest teraz znacznie łatwiejszy dzięki systemowi e-CRUB (Centralny Rejestr Uprawnień Budowlanych).

Innym ważnym elementem jest system e-Budownictwo, który zawiera 26 formularzy związanych z procedurami budowlanymi. Również system RWDZ+ pomaga w wyszukiwaniu określonych dokumentów.

Kto skorzysta na zmianach w przepisach budowlanych?

Warto podsumować, że nowe przepisy budowlane z 2023 roku wprowadziły wiele udogodnień, zwłaszcza dla inwestorów prywatnych budujących własny dom. Proces budowy jest teraz bardziej przejrzysty, a korzystanie z cyfrowych narzędzi i udogodnień znacznie ułatwia go i przyspiesza. 

Odbiór budynku również jest prostszy! Jeśli spełnione są określone wymogi. Wszystkie te zmiany pomagają przyszłym inwestorom realizować swoje projekty budowlane w bardziej klarowny i dostępny sposób. Właśnie dlatego wiele osób, wybiera budowę swojego wymarzonego domu, zamiast kupna nieruchomości gotowej do zamieszkania.

Jeśli decydujesz się na kupno nieruchomości, koniecznie przeczytaj również: Podatki od nieruchomości w 2023 - aktualne stawki